Nijer’de 26 Temmuz’da yönetimi ele geçiren cuntanın daveti üzerine halk darbeye destek için sokaklara döküldü.
Ulusal İç Savunma Kurulu (CNSP) başkanı General Omar Tchiani’nin çağrısı üzerine halk, cuntayı desteklemek için Niamey’deki Toumo Meydanı’nda toplandı.
Ellerinde Rus bayrakları bulunan kalabalık, Fransa aleyhine sloganlar attı ve Fransız bayrağını yaktı.
Kalabalıktan bir kalabalık, Niamey’deki Fransız Büyükelçiliği’ne yürüdü. Büyükelçiliğin dışında bulunan güvenlik girişinin camlarını kırarak içeri girmeye çalışan kalabalık, büyükelçiliğin dış duvarını yakmaya çalıştı.
Sosyal medya paylaşımlarında darbenin arkasındaki isimlerden biri olan eski Genelkurmay Başkanı Salifou Modi’nin göstericileri Fransa Büyükelçiliği’nden uzaklaştırmaya ve sakinleştirmeye çalıştığı görüldü.
Öte yandan Fildişi Sahili’nin Abidjan kentindeki Nijer Büyükelçiliği önünde darbelere karşı gösteri düzenlendi. Göstericiler, Başkan Muhammed Bazum’un serbest bırakılması çağrısında bulundu.
Fransa’dan yapılan açıklamada, vatandaşlara veya Fransa’ya yönelik saldırılara hızlı ve sert bir şekilde karşılık verileceği açıklandı.
Cunta ECOWAS’a meydan okudu
Cunta şefi Tchiani dün devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun olası bir askeri müdahalesine yanıt vereceklerini söyledi.
Tchiani, “ECOWAS’a, vatanımızı savunma konusundaki kesin kararlılığımızı bir kez daha hatırlatıyoruz.” dedi. Sözünü kullandı ve ardından darbeye takviye güç gösterisine davet etti.
ECOWAS’ın bugün Nijerya’nın Abuja kentinde Nijer gündemiyle düzenlediği büyük zirveden sert yaptırımların çıkması bekleniyor.
10 Temmuz’da ECOWAS’ın Başkanlığına seçilen Nijerya Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu, darbelere karşı sert duruşuyla biliniyor.
Tinubu, cumhurbaşkanı seçilir seçilmez yaptığı açıklamada, “Demokrasi olmadan yönetim olmaz, özgürlük olmaz, hukuk olmaz. Batı Afrika’da darbe üstüne darbeye izin vermeyeceğiz.” konuşmuştu.
ECOWAS’ın, cuntayı yönetimden uzaklaştırmak için askeri müdahale seçeneğini de tartıştığı belirtiliyor.
Çünkü ECOWAS üyesi olmayan ancak komşusu Nijer’in Çad’ın zirveye davet edilmesi, askeri müdahale seçeneğinin tartışıldığı iddialarını güçlendiriyor.
Böyle bir müdahale için ECOWAS’ın askeri gücünün yetersiz kalacağı, bu nedenle Fransa ve ABD’den destek alınacağı iddia ediliyor.
Batı ve uluslararası toplum endişeli
ECOWAS’ın yanı sıra Fransa, ABD, Avrupa Birliği (AB) ve Afrika Birliği (AfB) de cuntaya karşı yoğun bir diplomatik hareket yürütüyor.
AfB, cuntaya ülkedeki anayasal sistemi yeniden kurması için 15 gün süre verdi ve AB ve Fransa, Nijer’e yapılan yardımı askıya aldığını duyurdu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, sürecin başından beri her gün Nijer ile ilgili açıklamalarda bulunuyor.
Batı’nın Sahel’deki tek müttefiki
2020’den bu yana Batı Afrika’daki 5 askeri darbeyi kınamakla yetinen Batılı müttefikler, Nijer’deki darbeyi tersine çevirmenin yollarını arıyor.
Batı’nın Sahel bölgesindeki tek müttefiki Nijer’in bin, Fransa’nın ise 1500 askeri bulunuyor.
Mali ve Burkina Faso’daki darbeler nedeniyle bu ülkelerdeki askeri gücünü geri çekmek zorunda kalan Fransa için Nijer, Sahel’deki “tek dost” olarak görülüyor.
ABD’nin ayrıca Agadez kenti yakınlarında “Nijer Hava Üssü 201” adlı insansız hava aracı üssü bulunuyor.
ABD tarafından inşa edilip finanse edilen ve Nijer ordusuna ait olan üs, yüksek teknoloji uydu haberleşme sistemleriyle 2019 yılından beri hizmet veriyor.
Yapımına 110 milyon dolar, yıllık bakımına ise 30 milyon dolar harcayan ABD, söz konusu üssü Sahel’deki ana istihbarat ve gözetleme merkezi olarak kullanıyor.
Cunta lideri, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı
Nijer’de Başkan Muhammed Bazum, 26 Temmuz’da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayına bağlı unsurlar tarafından gözaltına alındı ve o akşam ordu, iktidarı ele geçirdiğini duyurdu.
Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı General Omar Tchiani, 28 Temmuz’da CNPS liderliğini üstlendiğini ve geçiş hükümetinin başına geçtiğini duyurdu.
Bir önceki Cumhurbaşkanı Mahamadou Issoufou’nun “gizlisi” olarak bilinen 62 yaşındaki Tchiani, yaklaşık 10 yıldır Cumhurbaşkanlığı Muhafızları Komutanı olarak görev yapıyor.
