Paolo Marchı: “Türkiye’de Kaydedilen İlerlemelere Rağmen, Hâlâ Yüz Binlerce Çocuğun Çocuk İşçilik Kapsamında Yer Aldığını Görüyoruz”

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Türkiye Temsilcisi Yardımcısı Paolo Marchi, bugün Ankara’da düzenlenen Çocuk Hakları ve İş İlkeleri Kapsamında Rehberlik ve Teftiş Stratejileri Konferansı’nda; “Türkiye’de kaydedilen muazzam ilerlemelere rağmen, son 10 yılda özellikle, hala maalesef yüz binlerce çocuğun çocuk işçilik kapsamında yer aldığını görüyoruz” diye konuştu. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakan Yardımcısı Lütfihak Alpkan ise, “Yakın vadedeki hedef, kötü dediğimiz, en zor ve ağır şartlardaki çalışmayı sıfıra indirmek ve toplamda da çocuk işçiliği oranına yüzde 2’ye indirme hedefindeyiz” dedi.

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ve UNİCEF iş birliğiyle Dünya Çocuk Hakları Günü kapsamında bugün Ankara’da, “Çocuk Hakları ve İş İlkeleri Kapsamında Rehberlik ve Teftiş Stratejileri Konferansı” düzenlendi. Konferansın açılış konuşmalarını Rehberlik ve Teftiş Heyeti Lider Vekili Yaşar Cet, UNICEF Türkiye Temsilcisi Yardımcısı Paolo Marchi ve Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakan Yardımcısı Lütfihak Alpkan yaptı. Cet, konuşmasında şunları kaydetti:

ATA: HER ÇOCUĞUN OKULA GİTME HAKKI VARDIR. BU HAKKIN BİR SONUCU OLARAK ÇOCUKLAR YETİŞKİNLER ÜZERE ÇALIŞTIRILAMAZLAR

“Hepinizin bildiği üzere, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’ydü. Çocukları korumak ve yaşam koşullarını iyileştirmek adına 20 Kasım 1989 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından Çocuk Haklarına Dair Sözleşme imzalanmış ve 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü olarak ilan edilmiştir. Bu vesileyle tüm çocuklarımızın Dünya Çocuk Hakları Günü’nü kutluyorum.

Her çocuğun okula gitme ve oyun oynama hakkı vardır. Bu hakkın doğal bir sonucu olarak çocuklar yetişkinler üzere çalıştırılamazlar. Çalışmak zorunda kalırlarsa yapacakları iş, onların sıhhati ve eğitimleri için sorun oluşturmamalıdır.

Bugün ülkemizde sokakta, ağır ve tehlikeli işlerde aile işleri dışında fiyat karşılığında süreksiz tarım işlerinde çocuk personelliği en makûs biçimde çocuk personelliği olarak tanımlanmıştır. Çocuk işçiliğinin en makûs biçimlerinin önlenmesi konusu ülkemizin her vakit ulusal maksadı olmuştur ve bu amaç tüm ulusal planlarımıza da yansıtılmıştır. Bu kapsamda Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı olarak 2017 yılından bu yana UNICEF ile birlikte çocuk hakları ve iş ilgileri çalışma programı kapsamında faaliyetler yürütmekteyiz. Bugün, kelam konusu çalışma kapsamında, 2021-2022 yılında yürütülen faaliyetlerin sonuçlarının paylaşılması gayesiyle bir ortadayız.

Araştırma faaliyetlerimizi toplam 12 iş müfettişi ile ikişer haftalık program dahilinde İzmir, Bursa, Mersin, Adana, Hatay, Konya ve Denizli vilayetlerinde, oto tamir, mobilya, dokuma ve ayakkabı üretimi yapılan iş yerlerinde yürüttük.

Yapılan araştırma faaliyetleri sonucunda, toplam 2 bin 416 iş yeri ziyaret edilmiş, 416 çırak, 410 çocuk ve 130 stajyer olmak üzere toplamda 950 çocuk tespit edilmiştir.”

MARCHI: ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN EN KÖTÜ BİÇİMİNİN ÖNLENMESİ BAĞLAMINDA SON NOKTAYA KADAR SİZİ DESTEKLEYECEĞİZ

Marchi ise şöyle konuştu:

“Çocuk personelliği direkt bir çocuk hakkı ihlalidir. Bu, direkt çocuğun ekonomik sömürüden ari olmasını ihlal etmekle kalmayıp, birebir vakitte çocuğun eğitim hakkı ve refah hakkının da ihlaline sebep olmaktadır. Türkiye’de kaydedilen muazzam ilerlemelere karşın, son 10 yılda bilhassa, hala maalesef yüz binlerce çocuğun çocuk personellik kapsamında yer aldığını görüyoruz. 5-13 yaşındaki çocuklardan oluşuyor bunlar. Bu sayılar mülteci topluluklarındaki çocukları içermiyor. Yapılan birtakım çalışmalara nazaran, mülteci topluluklarından çocuk işçiliğinin çok yaygın olduğunu ve hatta daha fazla olduğunu görüyoruz.

Çocuk işçiliğinin en berbat biçiminin önlenmesi bağlamında son noktaya kadar sizi destekleyeceğimizi belirtmek istiyoruz.

İlk defa gençlerin sıkıntılarını inceledik ve bunu gençlik bakış açısından yaptık. Bu çalışma aslında bir baskı niteliği taşıyacak, Bakanlık ve UNICEF için. Bu anahtar çalışma üzerinden çocuk işçiliğinin haritalanmasıyla bir arada bir ulusal model geliştireceğiz. Tedarik zincirindeki çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılması, özel aksiyon planlarının geliştirilmesi hedefiyle meslek örgütlerini de dahil ederek, gençlerin ve çocukların problemlerini ortadan kaldırmaya çalışacağız.

UNICEF olarak bizler kapsayıcı bir bakış açısıyla yaptığımız aksiyonlar sonucunda çocuk haklarının daha da geliştirilmesini hedefliyoruz. Bu prensiplere baktığımızda memleketler arası belirlenmiş standartların da ötesine geçmeyi hedefliyoruz ve temel hakların ötesine geçmek istiyoruz.

Çocuk haklarının korunmasını sağlayarak çocukların istihdam piyasasına dahil edilmesinin sağlanması ve çocuk işçiliğinin en berbat şartlarının ortadan kaldırılması konusundaki takviyemizi bir kere daha lisana getirmek istiyoruz.”

ALPKAN: UNICEF’İN TÜRKİYE’DEKİ İŞ BİRLİKLERİNE MÜTEŞEKKİRİZ

Son olarak söz alan Bakan Yardımcısı Alpkan ise şunları söyledi:

“Sanayileşme ve nüfusun artmasıyla bir arada oluşan birçok farklı sebeplerden oluşan problemleri artık birlikte, bir iş birliği halinde çözmeye çalışıyoruz. Bu bağlamda UNICEF’in Türkiye’deki katkı ve iş birliklerine de müteşekkiriz. Bu iş birliğinin artarak devam edeceğini ümit ediyoruz.

Son 30 senede Türkiye’de UNICEF, BM, Avrupa Birliği ve diğer kurumlarla iş birliği halinde, aynı zamanda ihracatı da büyüyen bir ülkeyiz, yani küresel bağlarla da çok yakın bir çalışma hayatımız var. Dolayısıyla iş birliğimiz artarak devam etmekte. Bu bağlamda da bazı sonuçlar alınmakta. Özellikle 90’lı yıllardan itibaren 2000’li yıllarda da artarak devam eden bir şekilde çocuk işçiliğiyle mücadele konusunda hem uluslararası mevzuata adapte olma hem de bunu sahada realize etme yönünde ciddi çalışmalar yapılmış.

Çocuk işçiliği, genç işçiliği ayrımlarının mevzuat bağlamında yapılması, uluslararası mevzuatta bazı farklılıklar olabilir. 5-17 yaş çocuk işçiliği sayılabilir ama bizim mevzuatımızda 14 yaşını dolduruncaya kadar çocuk işçi oluyor. Ondan sonra, 16’dan sonra genç personellik oluyor. Genç personelliği güzelleştirmek ve genç işsizliğini azaltmak için çok önemli strateji ve aksiyon planlarımız var.  Bizim için, çocuk personelliği olarak kabul edilmeyen, en makus halde, ailesinin yanında bir işte olmaksızın endüstride yahut tarımda çalıştırılmasını kastediyoruz. Bu çocukların aslında eğitimde olması gerekiyor. Hükümetimiz de 4+4+4 eğitimi zarurî hale getirdiği için zati olağan koşullarda o çocukların çalışmıyor olması gerekir.

1994’te mesela, çocuk işçiliği oranı Türkiye’de yüzde 15’lerin biraz üstündeyken, pandemiden hemen önce TÜİK’in istatistiklerine nazaran 2019’da yüzde 5’lerin altına inmiş. Yani 3’te 1 oranında azalmış görünüyor.

Yakın vadedeki hedef, kötü dediğimiz, en zor ve ağır şartlardaki çalışmayı sıfıra indirmek ve toplamda da çocuk işçiliği oranına yüzde 2’ye indirme amacındayız. Doğal orta ve uzun vadede toplamda bunu sıfıra maksadında birlikte hareket ediyoruz.”